Tijd voor actie op de dag van de mentale gezondheid op 10 oktober
De toekomst van onze jongeren staat op het spel. De cijfers zijn bekend. Als we nu geen maatregelen nemen, riskeren we een generatie die vastloopt op psychische klachten. Daarom is het super belangrijk dat we vandaag (10 oktober) op de dag van de mentale gezondheid éxtra aandacht besteden aan dit onderwerp.
Laten we met elkaar in actie komen!
Wij roepen dan ook op om niet te wachten tot het probleem nóg groter wordt, maar direct te investeren in de mentale gezondheid van jongeren. Alleen met gerichte actie kunnen we voorkomen dat deze crisis verder escaleert en bouwen aan een veerkrachtige, gezonde toekomst voor de jeugd.
De schokkende cijfers
Recente onderzoeken, zoals de data van 3Vraagt, bevestigen dat 9 op de 10 jongeren afgelopen jaar last hebben gehad van mentale klachten. Van deze groep heeft ruim één op de drie (37%) zich de afgelopen twee jaar afgemeld van school of werk door deze klachten. Jongeren ervaren in toenemende mate onzekerheid (60%) en stress (65%), maar ook depressieve gevoelens (47%), overprikkeling (45%) en perfectionisme (43%). Met als grootste boosdoener: de coronacrisis. En de crises die hierop volgden.
Slaapproblemen blijven vaak onderbelicht, maar spelen een grote rol in het verergeren van mentale klachten. Voor veel jongeren is dit een dagelijkse belemmering die hun functioneren ernstig kan verstoren.
Deze cijfers roepen om dringende aandacht en actie van beleidsmakers, onderwijsinstellingen en zorginstanties. Wij van de Inloopalliantie hebben dan ook onze handen ineengeslagen om de urgentie van dit probleem over te brengen.
Waarom is dit urgent?
Mentale gezondheid vormt de basis voor succes op school, op werk en in het leven. Als jongeren vastlopen door psychische klachten, kan dat leiden tot schooluitval, werkloosheid en langdurige gezondheidsproblemen. Het aanpakken van deze problematiek moet een topprioriteit zijn in nationaal beleid.
Ook Erasmus Magazine bevestigt de urgentie van het probleem. “Tussen september en november 2023 gaf 36 procent van de studenten zichzelf een onvoldoende wat betreft mentale gezondheid. Ongeveer 77 procent van de studenten heeft matige tot ernstige stress. Studiedruk speelt daarbij de belangrijkste rol. 41 procent ervaart lichte burn-outsymptomen. Beide indicatoren vallen iets hoger uit dan bij de meting van een jaar eerder.”
Crises die volgden na de coronacrisis
Na de coronacrisis volgden verschillende crises en kwesties die zwaar drukken op de mentale gezondheid van veel jongeren. We zetten ze voor je op een rijtje van kwesties die het meest invloed hebben op de mentale gezondheid van jongeren:
- De wooncrisis (39%) – Tekort, hoogte van huizenprijzen
- De prijsstijgingen (36%) – Bv. energie en boodschappen
- De klimaatcrisis (18%) – Opwarming van de aarde
- De oorlog in het Midden-Oosten (17%)
- De asielcrisis (15%) – Grote aantallen vluchtelingen en te weinig opvangplek
- De oorlog in Oekraïne (10%)
- De stikstofcrisis (8%) – Beschadiging natuur, inkrimpen veestapel
Een focus op preventie en een plek om erover te praten
Het is tijd voor structurele verandering. Incidentele oplossingen bieden slechts tijdelijke verlichting; een systematische benadering is noodzakelijk.
Dit zijn enkele punten waarop actie nodig is:
- Preventieve interventies op scholen en universiteiten
Jongeren brengen een groot deel van hun tijd door in onderwijsinstellingen. Dit maakt scholen de ideale plek om vroegtijdig mentale klachten te signaleren en ondersteuning te bieden. We moeten investeren in programma’s die zich richten op het vergroten van mentale weerbaarheid en het doorbreken van stigma’s rondom psychische klachten. - Toegankelijke, laagdrempelige hulpverlening
Ondanks de toename van mentale klachten, blijft het voor jongeren moeilijk om hulp te vinden en erover te praten. Vorig jaar gaf nog 11% van de jongeren met mentale klachten aan dat ze er met niemand over konden praten. Dit jaar is dat verdubbeld: 22% zegt tegen niemand dat ze ergens last van hebben. Het is dan ook cruciaal dat er meer laagdrempelige inloophuizen komen. Deze bieden een veilige en toegankelijke omgeving waar jongeren zonder drempel hulp kunnen zoeken. - Bewustwording en normalisering van mentale gezondheid
Praten over psychische klachten is voor veel jongeren lastig. Veel van hen geven aan dat ze het wel hebben geprobeerd, maar niet blij zijn met de reactie die ze van mensen krijgen. “Ik word verkeerd begrepen.” Hier ligt een kans om door middel van nationale campagnes en educatieprogramma’s mentale gezondheid een integraal onderdeel van het publieke debat te maken.
Kom jij ook in actie?
Geef dit geluid door en zet je ook in voor de mentale gezondheid van jongeren.
Bijvoorbeeld door ons te volgen op LinkedIn, onze berichten te delen of in gesprek te gaan met jongeren en beslissers.
Bronnen:
- 3Vraagt-onderzoek (2024): 3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, stuurt ongeveer een keer per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Dit onderzoek is van 30 september tot 7 oktober gedaan in samenwerking met 3FM HUMAN en Stichting MIND. Er deden in totaal 1.495 mensen tussen de 16 en 34 jaar mee. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.
- Cijfers van de coronapandemie en de nasleep hiervan: Uit verschillende bronnen is duidelijk geworden dat de coronapandemie een grote invloed heeft gehad op de mentale gezondheid van jongeren. Dit weerspiegelt zich in de aanhoudende stress, eenzaamheid en depressieve klachten die in de jaren na de pandemie nog steeds aanwezig zijn.
- Erasmus Magazine: De bron is een artikel van Erasmus Magazine dat de resultaten van de studentenwelzijnsmonitor van de Erasmus Universiteit bespreekt. Deze monitor werd uitgevoerd tussen september en november 2023 en onderzocht de mentale gezondheid van studenten.