Dag van de mentale gezondheid
Tijd voor actie op de dag van de mentale gezondheid op 10 oktober
De toekomst van onze jongeren staat op het spel. De cijfers zijn bekend. Als we nu geen maatregelen nemen, riskeren we een generatie die vastloopt op psychische klachten. Daarom is het super belangrijk dat we vandaag (10 oktober) op de dag van de mentale gezondheid éxtra aandacht besteden aan dit onderwerp.
Laten we met elkaar in actie komen!
Wij roepen dan ook op om niet te wachten tot het probleem nóg groter wordt, maar direct te investeren in de mentale gezondheid van jongeren. Alleen met gerichte actie kunnen we voorkomen dat deze crisis verder escaleert en bouwen aan een veerkrachtige, gezonde toekomst voor de jeugd.
De schokkende cijfers
Recente onderzoeken, zoals de data van 3Vraagt, bevestigen dat 9 op de 10 jongeren afgelopen jaar last hebben gehad van mentale klachten. Van deze groep heeft ruim één op de drie (37%) zich de afgelopen twee jaar afgemeld van school of werk door deze klachten. Jongeren ervaren in toenemende mate onzekerheid (60%) en stress (65%), maar ook depressieve gevoelens (47%), overprikkeling (45%) en perfectionisme (43%). Met als grootste boosdoener: de coronacrisis. En de crises die hierop volgden.
Slaapproblemen blijven vaak onderbelicht, maar spelen een grote rol in het verergeren van mentale klachten. Voor veel jongeren is dit een dagelijkse belemmering die hun functioneren ernstig kan verstoren.
Deze cijfers roepen om dringende aandacht en actie van beleidsmakers, onderwijsinstellingen en zorginstanties. Wij van de Inloopalliantie hebben dan ook onze handen ineengeslagen om de urgentie van dit probleem over te brengen.
Waarom is dit urgent?
Mentale gezondheid vormt de basis voor succes op school, op werk en in het leven. Als jongeren vastlopen door psychische klachten, kan dat leiden tot schooluitval, werkloosheid en langdurige gezondheidsproblemen. Het aanpakken van deze problematiek moet een topprioriteit zijn in nationaal beleid.
Ook Erasmus Magazine bevestigt de urgentie van het probleem. “Tussen september en november 2023 gaf 36 procent van de studenten zichzelf een onvoldoende wat betreft mentale gezondheid. Ongeveer 77 procent van de studenten heeft matige tot ernstige stress. Studiedruk speelt daarbij de belangrijkste rol. 41 procent ervaart lichte burn-outsymptomen. Beide indicatoren vallen iets hoger uit dan bij de meting van een jaar eerder.”
Crises die volgden na de coronacrisis
Na de coronacrisis volgden verschillende crises en kwesties die zwaar drukken op de mentale gezondheid van veel jongeren. We zetten ze voor je op een rijtje van kwesties die het meest invloed hebben op de mentale gezondheid van jongeren:
- De wooncrisis (39%) – Tekort, hoogte van huizenprijzen
- De prijsstijgingen (36%) – Bv. energie en boodschappen
- De klimaatcrisis (18%) – Opwarming van de aarde
- De oorlog in het Midden-Oosten (17%)
- De asielcrisis (15%) – Grote aantallen vluchtelingen en te weinig opvangplek
- De oorlog in Oekraïne (10%)
- De stikstofcrisis (8%) – Beschadiging natuur, inkrimpen veestapel
Een focus op preventie en een plek om erover te praten
Het is tijd voor structurele verandering. Incidentele oplossingen bieden slechts tijdelijke verlichting; een systematische benadering is noodzakelijk.
Dit zijn enkele punten waarop actie nodig is:
- Preventieve interventies op scholen en universiteiten
Jongeren brengen een groot deel van hun tijd door in onderwijsinstellingen. Dit maakt scholen de ideale plek om vroegtijdig mentale klachten te signaleren en ondersteuning te bieden. We moeten investeren in programma’s die zich richten op het vergroten van mentale weerbaarheid en het doorbreken van stigma’s rondom psychische klachten. - Toegankelijke, laagdrempelige hulpverlening
Ondanks de toename van mentale klachten, blijft het voor jongeren moeilijk om hulp te vinden en erover te praten. Vorig jaar gaf nog 11% van de jongeren met mentale klachten aan dat ze er met niemand over konden praten. Dit jaar is dat verdubbeld: 22% zegt tegen niemand dat ze ergens last van hebben. Het is dan ook cruciaal dat er meer laagdrempelige inloophuizen komen. Deze bieden een veilige en toegankelijke omgeving waar jongeren zonder drempel hulp kunnen zoeken. - Bewustwording en normalisering van mentale gezondheid
Praten over psychische klachten is voor veel jongeren lastig. Veel van hen geven aan dat ze het wel hebben geprobeerd, maar niet blij zijn met de reactie die ze van mensen krijgen. “Ik word verkeerd begrepen.” Hier ligt een kans om door middel van nationale campagnes en educatieprogramma’s mentale gezondheid een integraal onderdeel van het publieke debat te maken.
Kom jij ook in actie?
Geef dit geluid door en zet je ook in voor de mentale gezondheid van jongeren.
Bijvoorbeeld door ons te volgen op LinkedIn, onze berichten te delen of in gesprek te gaan met jongeren en beslissers.
Bronnen:
- 3Vraagt-onderzoek (2024): 3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, stuurt ongeveer een keer per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Dit onderzoek is van 30 september tot 7 oktober gedaan in samenwerking met 3FM HUMAN en Stichting MIND. Er deden in totaal 1.495 mensen tussen de 16 en 34 jaar mee. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.
- Cijfers van de coronapandemie en de nasleep hiervan: Uit verschillende bronnen is duidelijk geworden dat de coronapandemie een grote invloed heeft gehad op de mentale gezondheid van jongeren. Dit weerspiegelt zich in de aanhoudende stress, eenzaamheid en depressieve klachten die in de jaren na de pandemie nog steeds aanwezig zijn.
- Erasmus Magazine: De bron is een artikel van Erasmus Magazine dat de resultaten van de studentenwelzijnsmonitor van de Erasmus Universiteit bespreekt. Deze monitor werd uitgevoerd tussen september en november 2023 en onderzocht de mentale gezondheid van studenten.
CASE: Het GROWTH FIT Programma bij WEAVE
Vacature: projectleider Inloopalliantie
Wil jij impact maken door samen met vijf maatschappelijke initiatieven te werken aan een krachtig netwerk van inloopmogelijkheden die gezamenlijk de mentale gezondheid van jongeren (preventief) versterken? Heb jij een strategische blik en weet je deze te combineren met een hands-on mentaliteit? Dan zijn wij op zoek naar jou!
Wat is het belang van laagdrempelige inloopvoorzieningen?
De mentale gezondheid van jongeren staat onder druk, veel onderzoeken wijzen dat uit. In Nederland zijn in de afgelopen tien jaar door verschillende organisaties inloopvoorzieningen geïnitieerd. Hier kunnen jongeren zonder afspraak, verwijzing of indicatie, gratis en in vertrouwen binnenlopen. Zij vinden er een luisterend oor en kunnen alleen of met elkaar werken aan hun ontwikkeling en het versterken van hun mentale gezondheid. Hoe eerder zij kunnen praten over hun zorgen en (levens)vragen, hoe groter de kans is dat problemen niet escaleren. Preventieve ondersteuning, met aandacht voor problemen én mogelijkheden, is daarmee essentieel voor het vergroten van de kwaliteit van leven van jongeren.
Waarom een Alliantie Laagdrempelige Inloopmogelijkheden Mentale Gezondheid Jongeren?
Vanuit deze uitgangspunten en een diepgevoelde betrokkenheid hebben een samenwerkingsverband van laagdrempelige inloopmogelijkheden opgericht. De Stichting Alliantie Laagdrempelige Inloopmogelijkheden Mentale Gezondheid Jongeren is in december 2023 opgericht door vijf maatschappelijke initiatieven: @ease, Roger That Inspiratielab, Jimmy’s, TEJO en Weave by Boilrs Hub.
Het gezamenlijke doel is om een landelijk dekkend netwerk te realiseren van laagdrempelige inloopmogelijkheden waar jongeren aan hun ontwikkeling en mentale gezondheid kunnen werken. De Inloopalliantie heeft een gezamenlijke verandertheorie uitgewerkt en wil hier stapsgewijs naartoe werken.
Focus komende maanden: leer- en netwerkbijeenkomsten en strategische samenwerking
De Inloopalliantie zet de komende maanden in op het uitbouwen, door ontwikkelen van een lerende netwerkorganisatie en samenwerking waar het gaat om laagdrempelige inloopvoorzieningen mentale gezondheid voor jongeren. Kennisdeling, het samen leren en ontwikkelen inclusief documenteren en delen van de geleerde lessen en hetgeen we samen vaststellen staan centraal. Daarnaast zetten we in op strategische samenwerking en onderzoeken we wat de best passende vorm en positionering is voor toekomst.
Wie zoeken wij?
Jij voelt je betrokken bij onze ambities en doelstellingen en kunt ons tijdens deze opbouwfase ondersteunen vanuit een brede ervaring. Je initieert, faciliteert, coördineert en zorgt dat de dingen voor elkaar komen. Je hebt er plezier in om dit proces van binnenuit te ondersteunen. Onder meer door te zorgen voor een goede inhoudelijke voorbereiding, begeleiding, besluitvorming en uitwerking van de bijeenkomsten. Je houdt het overzicht, bewaakt de planning en voortgang én levert zelf concrete (deel)resultaten op. Hierbij werk je plezierig samen met het bestuur, maar je aarzelt niet om aan de bel te trekken wanneer dat nodig is voor de voortgang.
En verder?
- Je bent een ervaren projectleider en hebt bij voorkeur samenwerkingsverbanden begeleid.
- Je hebt gewerkt in het sociaal domein en bent bekend met het onderwerp en het stakeholderveld
- rondom mentale gezondheid.
- Je bent bekend met de relevante wet- en regelgeving , of kunt je dat snel eigen maken.
- Je kunt zowel strategisch als operationeel werken en houdt van die afwisseling.
- Je bent doortastend, flexibel én in staat te schakelen op de verschillende niveaus.
- Je bent iemand die kan verbinden en je hebt een goed gevoel voor groepsdynamiek.
- Je bent een probleemoplosser, zorgt dat dingen voor elkaar komen en houdt de hoofdzaken in de gaten.
Wat ga je doen?
- Je stelt een planning op aan de hand van het plan van aanpak tot eind dit jaar, bewaakt de planning en de voortgang en legt verantwoording af aan het bestuur.
- Je zorgt voor een passende inzet op de werkzaamheden, jaagt daarop voortgang aan, en trekt de boel vlot waar dat nodig is.
- Je organiseert en faciliteert dit jaar 2 leer- en netwerkbijeenkomsten.
- Je zorgt voor documentatie van de leer-en netwerkbijeenkomsten van hetgeen we vaststellen en de
- geleerde lessen, zodat we deze informatie breder beschikbaar kunnen stellen.
- Je draagt samen met het bestuur bij aan het uitwerken van strategische samenwerkingsverbanden met belangrijke stakeholders.
- Je bent eerste aanspreekpunt voor de communicatieadviseur.
- Je verzorgt en controleert de financiële administratie, en ondersteunt het bestuur bij het opstellen van dejaarrekening, rapportages aan subsidieverstrekker(s) en jaarverslag.
Wat bieden wij jou?
- Een betrokken, enthousiast en inspirerend bestuur dat naast de alliantie ook zelf actief is in het werkveld.
- Een uitdagende opdracht in een dynamisch en uiterst relevant werkveld.
- Een parttime-opdracht van 8-16 uur per week flexibel in te zetten, vooralsnog tot eind 2024.
- Een vergoeding passend bij een opstartend maatschappelijk samenwerkingsverband.
Interesse?
Stuur zo snel mogelijk je CV met indicatie van je tarief en een korte toelichting van je motivatie via tekst of filmpje naar hester@tejo-nederland.nl. Wil je eerst meer informatie? Mail naar of bel met Marloes Dekker (marloes@jimmys.net en 06-51034998) of Arianne Westhuis (arianne.westhuis@ease.nl en 06-81100770) of Hester Frank (hester@tejo-nederland.nl en 06-10106412).
We gaan zo snel mogelijk met geschikte kandidaten in gesprek en sluiten de procedure zodra deze is ingevuld.
Het “verlegen” meisje
Het verhaal van een verlegen meisje
Paul Rötschke begeleidt kwetsbare jongeren naar zelfredzaamheid. Zijn drive is hen weer te laten leven vanuit hun eigen kern en kracht. Hij is mede-initiatiefnemer van verschillende Roger That Inspiratielabs.
In deze case vertellen we hoe Paul een ‘verlegen’ meisje (wiens naam wij graag anoniem laten) ontmoet bij een inspiratielab. Een meisje dat zich volledig afsloot van de buitenwereld. Een meisje dat zich verstopte in haar hoodie en alleen gefocust was op haar mobiel of laptop. Een muur om zich heen bouwend om te overleven.
Geduld
Paul voelde meteen een drang om haar te helpen. Hij begon langzaam contact met haar te maken. Daar ging wel heel veel tijd overheen. Hij bood haar kleine dingen aan, zoals eten en drinken, gratis en zonder verplichtingen. Ze pakte dit zelf nooit.
Telkens wanneer hij haar vroeg of ze een kopje thee wilde of een koekje, schudde ze stilletjes ja. Ze at en dronk altijd alles op. Paul begon subtiel de pot met thee verder weg te zetten, waardoor ze meer stappen moest zetten en uiteindelijk meer interactie nodig had.
Langzaamaan begon Paul haar steeds meer uit te dagen. Zo vroeg hij haar of ze haar kopje zelf naar de keuken wilde brengen. Dan moest ze wat meer stappen zetten. Op die manier probeerde Paul contact met haar te maken. Steeds vaker begon hij haar stem te horen, en zelfs haar lach.
Paul merkte op dat ze thuis nooit at. Haar ouders waren gescheiden en haar moeder was altijd aan het werk. Hoewel ze eerst rond etenstijd altijd naar huis ging en niet aan durfde te sluiten bij het eten. Kwam daar na verloop van tijd verandering in. Ze begon meer te praten, nog steeds wel met korte antwoorden.
Ze begon steeds meer naar buiten te gaan, zoals mee boodschappen doen. Paul daagde haar uit om steeds haar grenzen te verleggen en haar wereld langzaam uit te breiden. Het werd duidelijk dat ze hooggevoelig en hoogbegaafd was, maar dat werd niet herkend en erkend.
Het duurde maanden, zelfs een jaar, voordat ze zich echt kon openstellen. Paul nam de tijd, luisterde en forceerde niets. Hij creëerde een veilige omgeving waarin ze kon gedijen, zoals de ‘Inspiratiebende’, een klein groepje dat wekelijks activiteiten doet, zoals pizza bakken en filmavonden, waar ze zichzelf kon zijn.
Stress
Enkele momenten in het jaar had ze heel veel stress. Dat was vooral rond feestdagen en verjaardagen. Maar ook het bezoek aan de orthodontist. In het begin kon Paul zijn vinger er niet op leggen.
Totdat Paul de hulpverleners bij elkaar had gevraagd en haar vroeg waar ze tegenaan liep en wat ze nodig had. Het kostte veel tranen en trillende momenten en een ‘leger’ aan hulpverleners. Maar het was duidelijk: haar vader gaf haar die stress.
En die stress verdween toen Paul aanbood om haar naar de orthodontist te brengen.
Deze case toont aan dat geduld, aandacht en het creëren van een veilige omgeving cruciaal zijn bij het ondersteunen van jongeren. Het gaat niet alleen om het bieden van hulp, maar ook om het luisteren naar hun behoeften en het respecteren van hun grenzen. En soms, is het gewoon een kwestie van er zijn, zonder iets te zeggen.